Kronika Strona główna / Kronika / I kwartał 2025 

 


IX Forum Seniorów w Białymstoku

 
30 stycznia we Wschodnioeuropejskiej Akademii Nauk Stosowanych w Białymstoku odbyło się IX
Forum Seniora „Łączymy pokolenia”. Organizatorami tego cyklicznego wydarzenia są Kurier
Poranny oraz Gazeta Współczesna, pod patronatem prezydenta Białegostoku i marszałka
województwa podlaskiego, przy wsparciu merytorycznym naszego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
Tegoroczna edycja miała szczególny charakter, bowiem seniorom z całego regionu towarzyszyły
wnuki.
Seniorzy są bardzo ważni, a ich głos powinien być słyszalny i brany pod uwagę – zapewniali w swych
wystąpieniach zastępca prezydenta Białegostoku Rafał Rudnicki i wicemarszałek woj. podlaskiego
Wiesława Burnos. Bożena Bednarek - wiceprzewodnicząca Białostockiej Rady Seniorów
przypomniała, że trwa nabór do nowej kadencji BRS i motywowała seniorów do zgłaszania swych
kandydatur do pracy w tym zespole doradczym. Maria Szulga – prezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku
zachęcała do pozytywnego myślenia i dzielenia się uśmiechem. Zwróciła też uwagę na aktywizację
seniorów. Im bardziej aktywizujemy seniorów, tym później stają się pacjentami geriatrycznymi –
podkreśliła.
Program IX Forum Seniorów był bardzo bogaty. Wykłady o zdrowiu, utrzymaniu dobrej pamięci, roli
witaminy D przeplatane były działaniami artystycznymi. Aktorka Teatru Dramatycznego Justyna
Godlewska-Kruczkowska zaprosiła uczestników Forum do przyśpieszonego kursu teatralnej ekspresji i
cała sala recytowała wiersz Franciszka Karpińskiego „O Justynie”. Pięknie zaprezentowały się
uczennice Niepublicznej Szkoły Sztuki Tańca w Białymstoku we fragmencie spektaklu „Taniec
Laleczek”.
Aleksandra Bielska, couch cukierniczy, zachęcała do stopniowego zmieniania nawyków żywieniowych
całej rodziny, by było smacznie i zdrowo. Na koniec funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej w
Białymstoku pokazali zagrożenia sezonu grzewczego i dlaczego czujki do wykrywania dymu i czadu są
ważnym i potrzebnym wyposażeniem domów i mieszkań.
Podczas przerw między wystąpieniami seniorzy mogli skorzystać z oferty różnych firm, które miały
swoje stoiska. Przerwy były też okazją do spotkań znajomych, rozmów, wymiany doświadczeń.
Po raz kolejny potwierdziło się, że Forum to święto podlaskich seniorów i przekaz pozytywnej energii.
Bożenna Krzesak Mucha

 


W dniu 22.01.2025 po raz pierwszy w tym roku miłośnicy dobrego kina spotkali

się w kinie „Forum” aby obejrzeć tym razem fabularyzowaną wersję filmu
„Simona Kossak”. Jest to polski dramat biograficzny w reżyserii i na podstawie
scenariusza Adriana Panka. W filmie występują Sandra Drzymalska w roli
naukowca i ekologa, Simony Kossak . W głównych rolach występują także
Jakub Gierszał w roli Lecha Wilczka i Agata Kulesza w roli jej matki, Elżbiety
Kossak.
Simona Kossak, córka malarza Jerzego Kossaka i wnuczka Wojciecha,
pozbawiona Talentu, który od pokoleń definiuje jej rodzinę, dorasta nie
zaznając ciepła ze strony despotycznej matki. Gdy po studiach rzuca wszystko –
dom, tradycje, społeczne konwenanse – i obejmuje posadę naukowca w
Białowieży, zaczyna życie na własnych warunkach. Osiedla się w środku
puszczy , w domu bez prądu i bieżącej wody, w otoczeniu dzikiej przyrody. Tam
na magicznym odludziu poznaje fotografa Lecha Wilczka, z którym dzieli pasje
– miłość do natury i potrzebę wolności. Ich niezwykła relacja wymyka się
wszelkim schematom. Jednak wyobrażenia Simony o pracy przyrodnika i
pozycja młodej kobiety w świecie zdominowanym przez mężczyzn ulegają
bolesnej weryfikacji. Musi stanąć w obronie nie tylko swoich ideałów, ale
również świata roślin i zwierząt.
Prelekcję przed i spotkanie po filmie poprowadził Pan Michał Jerzy Dąbrowski.
Maria Waśkiewicz


 23.01.2025r. Koncepcje cywilizacji według prof. Feliksa Konecznego, prezentacja mgr Jana

Jarmołowskiego. Występ zespołu „EXIT” z Krynek.
Jan Jarmołowski przedstawił prezentację multimedialną dotyczącą teorii cywilizacji stworzonej przez
mało docenionego polskiego naukowca i filozofa prof. Feliksa Konecznego.
Feliks Koneczny urodził się 1.11.1862 r. w Krakowie, zmarł 10 lutego 1949 r. w tym samym mieście.
Był profesorem Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, dziennikarzem, krytykiem teatralnym,
bibliotekarzem Uniwersytetu Jagiellońskiego, a przede wszystkim najwybitniejszym polskim
historiozofem, twórcą oryginalnej teorii cywilizacji. Jego koncepcja cywilizacji do dziś intryguje.
Koneczny wyróżnił siedem współczesnych cywilizacji, które wzajemnie się zwalczają. Według niego,
cywilizacja jest to metoda układania życia zbiorowego w danym okresie historycznym. Do badania
różnych cywilizacji Feliks Koneczny utworzył Quincunx, czyli pięć kategorii idealnego ludzkiego bytu,
tzw. pięciomian.
Dobro Zdrowie
(strefa duchowa) Piękno (strefa materialna)
Prawda Dobrobyt
Analizując, jaki stosunek mają ludzkie zbiorowości do tych pięciu kategorii ludzkiego bytu, można
określić daną cywilizację. Feliks Koneczny opracował życie zbiorowe narodów świata, poziom ich
rozwoju w danym okresie i określił siedem cywilizacji: bramińska, żydowska, chińska, arabska,
bizantyjska, łacińska i turańska.
Prawa dotyczące cywilizacji:
– nie można być cywilizowanym na dwa i więcej sposobów,
– cywilizacje będące na styku cywilizacyjnym muszą się zwalczać,
– każda cywilizacja dąży do ucywilizowania sąsiadów na swoją modłę,
– przy równouprawnieniu zwycięża cywilizacja niżej rozwinięta.
Polska leży pomiędzy cywilizacją turańską (Rosja) a cywilizacją bizantyjską (Niemcy), zaś sama
wychowana była według zasad cywilizacji łacińskiej. To wyjaśnia wiele walk z sąsiadami w historii
naszego kraju.
Dziękujemy koledze Janowi za ciekawy wykład i inspirację do poszerzenia wiedzy o teoriach
cywilizacji.
Po prelekcji wystąpił żeński kwintet muzyczny „EXIT” z Krynek pod batutą Lilii Żylińskiej. Zespół został
owacyjnie przyjęty przez publiczność, były bisy, żarty, dużo pozytywnej energii. Dziękujemy!
Halina Czajkowska-Zubik


 Świat instrumentów perkusyjnych


W perkusyjną podróż zabrali słuchaczy UTW studenci Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka
Chopina oraz uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia w Białymstoku.
Koncert odbył się 23 stycznia 2025 r.
Zwykli śmiertelnicy, do których siebie też zaliczam, perkusję zazwyczaj kojarzą z zestawem
różnych bębnów, talerzy, który standardowo jest na wyposażeniu każdego zespołu grającego
muzykę rozrywkową.
A tymczasem rodzina instrumentów perkusyjnych jest o wiele bogatsza. Podczas koncertu
mogliśmy poznać niezwykłe możliwości ksylofonu, wibrafonu, marimby i werbla w różnych
konfiguracjach, solo i w zestawieniu z innymi instrumentami, np. fortepianem.
Widownia entuzjastycznie zareagowała na występ Gao Xiabgminga, studenta z Chin, który po
mistrzowsku zagrał na werblu. Bardzo podobał się nam też muzyczny dialog wibrafonu i
saksofonu w Szkicach Węgierskich Beli Bartoka. A także Taniec Węgierski Johannesa Brahmsa
w opracowaniu na kwartet perkusyjny.
Instrumenty perkusyjne są najstarszymi instrumentami muzycznymi. Przez ludy pierwotne
używane były jako narzędzia sygnałowe, później zaczęły służyć do wyznaczania rytmu
podczas tańca i pracy. A teraz są stałym elementem orkiestr symfonicznych.
Koncert prowadził dr Mariusz Mocarski, opiekun studentów klasy perkusji.
Na fortepianie grała dr Anna Kamińska.
Nieustająco zachęcam do uczestnictwa w koncertach przygotowywanych dla nas przez
UMFC.
Bożenna Krzesak-Mucha

 


MATEMATYKĘ MOŻNA ZNALEŹĆ TAM, GDZIE SIĘ JEJ ZUPEŁNIE NIE SPODZIEWAMY…

Kolejnym warsztatom kreatywnego uczenia się patronował intrygujący temat: Co wspólnego ma
karta bankomatowa z XXI wieku z wielkim matematykiem Leonardem Fibonaccim, który żył na
przełomie XII i XIII wieku?
Wszyscy młodzi umysłem, uzbrojeni w kalkulatory, linijki oraz różnego rodzaju plastikowe karty,
m.in. bankomatowe, odmierzaliśmy wymiary kart oraz wyliczaliśmy iloraz długości przez szerokość.
Porównywaliśmy wyniki. Otrzymaliśmy zbliżone do 1,6. Czy jest to liczba istotna? Odpowiedź brzmi:
tak! Jest to złota liczba, którą w geometrii oznaczono grecką literą Φ (fi). Jej wartość wynosi 1,618…
Jest ona związana ze złotą proporcją.
Zmierzając w kierunku odpowiedzi na pytanie postawione na wstępie – jeszcze kilka słów o
Fibonaccim. Był to włoski matematyk, autor rozpraw o połączeniu algebry i geometrii oraz dzieła
Liber Abaci (Księga liczydła) traktującego o systemie pozycyjnym liczb (liczby ujemne, zero, równania
liniowe, kwadratowe, relacje zysków i strat, zasady księgowania, wymiany pieniędzy, symbolika
matematyczna). Najsłynniejszym zadaniem z tej księgi stało się zadanie o rozmnażaniu się królików.
Podjęliśmy wyzwanie rozwiązania łamigłówki, wymagające cierpliwości i logicznego dedukowania.
I jaki był efekt ? Te wyniki to pierwsze wyrazy tzw. ciągu Fibonacciego. Każda następna liczba w ciągu,
rozpoczynając od cyfry 1, jest sumą dwóch poprzednich. Iloraz kolejnej liczby w ciągu Fibonacciego
do poprzedniej, określany też jako złota proporcja, podział harmoniczny i boska proporcja –
w przybliżeniu wynosi 1,618. Zatem mogliśmy już odpowiedzieć na pytanie, o związek pomiędzy kartą
bankomatową, a matematykiem ze Średniowiecza.
W drugiej części warsztatów obejrzeliśmy bardzo ciekawą prezentację pt. Czy natura korzysta
z matematyki? Tak, korzysta. Powiązania pomiędzy światem natury a światem geometrii, algebry,
światem liczb i  ich wzajemne zależności są nierozerwalne.
Za sprawą teorii Fibonacciego i jego złotymi proporcjami, uświadomiliśmy sobie, że natura tworząc
regularne kształty w świecie przyrody, tj. różnorodne wzory, spiralne kształty, rozety, muszle
ślimaków, układy gniazd nasiennych owoców, kwiatów i liści na gałązkach, a we wszechświecie
tworząc układy galaktyk – wpisuje się w te zależności.
Ta złota proporcja nazywana jest czasami matematycznym przepisem na piękno lub kluczem do
wszechświata, pozwalającym uporządkować chaotyczny byt.
Wykorzystywana jest i była, przez wieki, przez malarzy, artystów, architektów, projektantów. Z jej
użyciem wiążą się doskonałe proporcje na obrazach artystów, niezwykłe budowle, przedmioty
użyteczne, logo firm i różnego rodzaju karty, również bankomatowe.
Centrum Kreatywnego Uczenia Matematyki, zajmując się eksperymentalną edukacją, uczestniczy w
naukowym programie koordynowanym przez Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Postanowiliśmy
skorzystać z zaproszenia prowadzącej warsztaty, dr Anny Rybak, do udziału w tym programie. Na
zajęciach warsztatowych powstał i został zarejestrowany nowy klub Młodzi Umysłem, który stanowi
kolejny element sieci programu i którego uczestnikami jesteśmy my, studenci UTW, entuzjaści
kreatywnego uczenia się.
Nagrany felieton z wypowiedziami uczestników i migawkami z zajęć, który został wyemitowany w
TVP3, uwiecznił nasze zmagania z matematyką. Informacje o kolejnych spotkaniach zamieszczane
będą na stronie UTW w komunikatach.
Irena Skwarska

 


 10 stycznia 2025 r odbyło się już siódme ekumeniczne kolędowanie zorganizowane przez Uniwersytet Trzeciego Wieku oraz klub Jubilat. Wspólne kolędowanie rozpoczęło się o godz.16 mszą świętą w kościele Matki Bożej Różańcowej przy ul.Narewskiej 26 a następnie kolędnicy śpiewając kolędy wyruszyli za trzema gwiazdami do pobliskiego klubu Jubilat.  Tu uroczystość rozpoczęła się o godz.17 i pięknie świątecznie udekorowana sala ledwo pomieściła wszystkich chętnych. Zebranych serdecznie przywitała kierowniczka klubu pani Monika oraz  prezes UTW pani Maria Szulga. Wspólne śpiewanie rozpoczęto kolędą ''Bóg się rodzi,,. / autorem tej królowej kolęd jest Franciszek Karpiński a po raz pierwszy zabrzmiała w 1792 roku w starym kościele Farnym w Białymstoku./.  Potem kolędnicy śpiewali wspólnie z zespołem  Zdzisława Kulikowskiego ,,Deja vu,, zespołem ,,Belcanto,, oraz ,,O uśmiech seniora,,. Klub zapewnił gorące napoje. Panie z sekcji UTW ,,Pomocna dłoń,, serwowały upieczone przez siebie pyszne ciasta. Na koniec szefowa sekcji ,,Pomocna dłoń  Alicja Sokół uhonorowała organizatorów wieczoru upominkami.

 Cieszę się, że piękna polska tradycja kolędowania jest pielęgnowana, pięknie dziękuję wszystkim, którzy zorganizowali, uświetnili i tak licznie uczestniczyli w tej uroczystości i  życzę abyśmy wszyscy mogli spotykać się i  wspólnie śpiewać kolędy katolickie i prawosławne w następnych latach.
                                                                                      Danuta Łada


 9.01.2025, wykład: Kultura polskiego modernizmu – obrazy i teksty, dr hab. Marek

Kochanowski, prof. UwB, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroicia.
Występ zespołu DE JA VU.
Pierwszy w tym roku wykład miał charakter interaktywny. Profesor Marek Kochanowski najpierw
przypomniał nam charakterystyczne cechy modernizmu. Terminem tym określa się ogół tendencji
nowatorskich w literaturze i sztuce na przełomie XIX i XX wieku. Na gruncie polskim bywa używany
zamiennie z określeniem Młoda Polska.
Modernizm czyli nowoczesność (niem. die Moderne), a więc sprzeciw wobec pozytywistycznej
tradycji, poszukiwanie nowych form wyrazu. Zbuntowani artyści domagają się prawa do ekspresji
siebie i swoich subiektywnych wrażeń, emocji, pragnień. Powstają nowe trendy: symbolizm,
estetyzm, ekspresjonizm i impresjonizm. A jednocześnie dochodzi do kryzysu wartości, pojawia się
pesymizm, lęk, poczucie alienacji i zagubienia jednostki – dekadentyzm.
Następnie zostaliśmy zaproszeni do wspólnej analizy obrazów i tekstów poetyckich, które ilustrowały
powyższe cechy modernizmu. To było poznawanie epoki i jednocześnie budzenie naszej wrażliwości
na słowo poetyckie i malarskie wizje.
Dla tych, którzy nie byli na spotkaniu podaję kilka tytułów i zachęcam do samodzielnej interpretacji.
Obrazy: Edward Munch „Krzyk”, Artur Grottger „Puszcza”, Witold Pruszkowski „Rusałki”, Jacek
Malczewski „Załaskotany”, „Melancholia”, Józef Pankiewicz „Łabędzie w ogrodzie Saskim”,
Władysław Podkowiński „Mokra Wieś, chłopiec w stawie”, „Szał”. Teksty: Charles Baudelaire
„Oddźwięki”, Stanisław Korab-Brzozowski „Próżnia”, Julian Tuwim „Ranyjulek”.
Po wykładzie wystąpił zespół Zdzisława Kulikowskiego DE JA VU, który przedstawił kilka
energetycznych piosenek, kończąc koncert wezwaniem:
Tańcz ze mną moje życie,
Orkiestra jeszcze gra,
Dopóki światło pali się,
Dopóki w sercu żar.
W taki to intelektualno- taneczny sposób rozpoczęliśmy rok 2025.
A w ramach postanowień noworocznych, zainspirowana wykładem i koncertem,
trawestując znaną sentencję Kartezjusza „Myślę, więc jestem” stawiam sobie i Wam wyzwanie –

Interpretuję, z żarem w sercu, więc jestem, żyję
 
Bożenna Krzesak -Mucha

 
 
© 2011 Uniwersytet Trzeciego Wieku w Białymstoku
Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.